Historiek
In 1998 sloot de Regie der Gebouwen een samenwerkingsovereenkomst met de stad Leuven voor de bouw van een gemeenschappelijk, administratief en logistiek complex voor alle politiediensten in Leuven, zowel de lokale als de federale politie op provinciaal als arrondissementeel niveau.
Tot voor kort waren deze diensten verspreid over verschillende gebouwen in en rondom Leuven (Kessel-Lo, Heverlee). De centralisatie en cohabitatie van circa 500 agenten zal een efficiënte samenwerking tussen deze diensten bewerkstelligen en bijdragen tot een nog betere dienstverlening aan de burger. De wijkcommissariaten op de Grote Markt van Leuven en in de deelgemeenten blijven wel open.
De stad Leuven trad op als bouwheer, in naam en voor rekening van zichzelf en de Regie der Gebouwen die de federale overheid vertegenwoordigde. In de studiefase werkten de stad en de Regie nauw samen.
Het bouwterrein werd in opstal gegeven aan de promotor TV Cordeel – Van Laere uit Hoeselt en de werken vingen in september 2001 aan. In oktober 2003 was het Politiehuis, een ontwerp van architecten De Gregorio & Partners in samenwerking met Studio Aldo Rossi Associati, af.
Het gebouw zal gedurende de eerste 30 jaar worden gehuurd van de promotor; daarna wordt de stad Leuven er eigenaar van. Hierna krijgt de Regie der Gebouwen een erfpachtrecht gedurende 99 jaar.
De Philipssite
Het Politiehuis situeert zich op de Philipssite aan de Leuvense Parkpoort.
Dit voormalig industrieterrein wordt sinds enige jaren omgebouwd tot een moderne dienstencampus, waar zowel openbare als privé-diensten zich vestigden.
Zo biedt het Federaal Administratief centrum in de voormalige Philipstoren plaats aan de diensten van de FOD Financiën, de FOD Economische Zaken, de FOD Sociale Zekerheid, de FOD Tewerkstelling en Arbeid, de FOD Volksgezondheid en de Regie der Gebouwen.
Het Politiehuis
Het Politiehuis is opgevat als een H-vormige nieuwbouw met vier verdiepingen aan de voorzijde en drie aan de achterzijde. Deze verlaagde vleugel aan de parkzijde zorgt ervoor dat het gebouw minder dominant tegenover het park staat.
De H-vorm werd gekozen omwille van de interne organisatie van de verschillende diensten die zich hoofdzakelijk rond een aantal centrale functies afspeelt. Om de veiligheid te garanderen werd een muur opgetrokken rond het gebouw; aan de voorzijde werd voor traliewerk gekozen zodat het gebouw niet te afstandelijk lijkt voor de burger.
Het Politiehuis is één van de belangrijkste gebouwen op de Philipssite, naast het Federaal Administratief Centrum in de Philipstoren, het Ubicenter, het Postsorteercentrum en het sportcomplex. De samenhang van deze gebouwen wordt ondersteund door het gebruik van gemetselde natuursteenblokken voor de gevels.
Het gebouw oogt klassiek, sereen en ritmisch zonder een overheersend gevoel uit te stralen. Daarvoor zorgt het weldoordachte gebruik van kleuren en vormen die de drempelvrees bij de burger tot een minimum herleidt.
De sokkel van de gevel werd in zandkleurige natuursteen uitgevoerd; de gevelbekleding bestaat uit witte aluminium profielen en azuurblauw pleisterwerk. Voor het buitenschrijnwerk werd gekozen voor wit aluminium. Antracietgrijs zink werd als dakbedekking gebruikt.
In het gebouw werden tegels of linoleum als vloerbedekking gebruikt. De technische leidingen schuilen achter verlaagde plafonds. De gebruiker opteerde voor een natuurlijke ventilatie in plaats van klimaatregeling. De dikke gevelopbouw zal in alle seizoenen als temperatuurbuffer dienen.
In de kelderverdieping werd een parking voorzien voor de interventievoertuigen en dienstvoertuigen. Deze parking is toegankelijk via de centrale tunnel die ook toegang biedt tot de gemeenschappelijke publiekparking van de andere gebouwen op de Philipssite. Een tweede uitvalsweg naar de Geldenaaksebaan wordt eveneens aangelegd.
Het Politiehuis is uitgerust met de meest moderne technieken; zo kan de recherche gebruik maken van een ultramodern laboratorium.
De ontwerpers hielden ook rekening met de privacy van de burger. Slachtoffers en daders worden duidelijk gescheiden gehouden om ongewenste confrontaties te vermijden. Burgers die net een traumatische ervaring achter de rug hebben, worden in een speciaal voor hen ingerichte ruimte ontvangen.
Het gebouw bestaat zowel uit een publiek- als politiegedeelte. Het politiegedeelte is alleen toegankelijk voor politieambtenaren of personen die vergezeld zijn van een politieambtenaar.
Het cellencomplex voldoet aan de meest recente veiligheidsvoorzieningen. Dienstvoertuigen (met bijv. aangehouden personen) hebben via een aparte inrijsas toegang tot het gebouw zodat de overbrenging van en naar het cellencomplex in alle veiligheid plaats vindt. Naast de eigenlijke cellen, bevat het beveiligde gedeelte verhoorzalen, technische ruimtes voor de afname van vingerafdrukken, het maken van foto’s of voor het nemen van een ademtest. Een dokterskabinet, douches en een keuken zijn eveneens voorzien. Minderjarigen worden in een afzonderlijke ruimte opgevangen zodat ze niet in cellen dienen opgesloten te worden. Dankzij deze aparte beveiligde zone, worden voorzien in de privacy van aangehouden of opgeleide personen.
De politiediensten
Naast de diensten van de lokale politie van de PZ Leuven, biedt het nieuwe Politiehuis onderdak aan de bestuurlijk directeur-coordinator met coördinatie- en steundienst (CSD) en de gerechtelijk directeur-coördinator met rechercheteams en labo (GDA). Daarenboven is e eveneens het Arrondissementeel Informatiekruispunt (AIK) gevestigd. In 2004 neemt het provinciale Communicatie-en Informatiecentrum (ASTRID) er eveneens zijn intrek.
Met behoud van hun eigen specifieke opdracht, werd gestreefd naar een maximale aanwending van de gemeenschappelijke ruimten zoals onthaal, cellencomplex, vergaderzalen, conferentieruimtes, eetzalen, …
De lokale politie
Gelijkvloers
Met uitzondering van de wijkcommissariaten, de wijkdienst, de stallingsplaats en de fietsendienst van het arrondissement zijn alle diensten van de lokale politie van de PZ Leuven in het Politiehuis gecentraliseerd. Concreet gaat het om de korpschef en zijn staf, de diensten op korpsniveau, de interventiedienst, de verkeersdienst (incl. de vergunningen), de recherchedienst, de jeugd en sociale diens en de preventiedienst met zijn nieuwe preventiewinkel.
De kantoren van de lokale politie bestaan hoofdzakelijk uit landschapskantoren, clean desk en lockers. Het personeel bergt zijn dossiers op in een individueel opbergkastje (locker) en kan één van de beschikbare burelen gebruiken, uitgerust met PC die verbonden is met het netwerk. De keuze voor dit type kantoren stoelt op de aard van de personeelsactiviteit: de deelname aan permanentiebeurten en maximaal blauw op straat enerzijds en maximale benutting van vloeroppervlakte anderzijds.
De onthaalbediende vangt de burger op die zich bij de politie aanmeldt en verwijst hem indien nodig door naar de bevoegde instantie. Bij een gewone klacht of aangifte behandelt de politieambtenaar de zaak in een individueel lokaal (intakelokaal). Deze procedure biedt maximale bescherming van de privacy. Indien de burger bij een specifieke dienst terecht moet zijn, dan kan deze dienst gebruik maken van het intakelokaal ofwel hem in zijn eigen kantoor opvangen.
De Bestuurlijk Directeur-coördinator (DirCo) verdieping +1
De Bestuurlijk Directeur-coördinator (DirCo) van de federale politie voor het arrondissement Leuven is met zijn coördinatie- en steundienst (CSD) beschikt over de eerste verdieping. De operationele en administratieve diensten werken in een landschapskantoor. Binnen deze ruimte is een aparte kantoorruimte voorzien voor de maatschappelijk assistent en de strategisch analist. Een personeelslid die ongestoord een opdracht dient uit te voeren kan terecht in één van de drie kleinere afsluitbare werkplekken. Naast de kantoren van de bestuurlijk directeur-coördinator en zijn twee officieren zijn twee vergaderzalen ingericht.
De Gerechtelijk Directeur-coördinator (GDA) verdieping +2
De gerechtelijke dienst werd gestructureerd in functie van behoeften die bepaald worden door de te bestrijden fenomenen en de uit te voeren onderzoeken. Dit zijn geen statische maar evolutieve gegevens. Daarom is de structuur van de gerechtelijke dienst flexibel, zodat wisselende behoeften snel en adequaat kunnen worden opgevangen. Concreet betekent dit dat de grootte en samenstelling van de onderzoeksteams geen vaste gegevens zijn. Om hieraan te kunnen voldoen werd voor een modulair infrastructuursysteem gekozen. Een module bestaat uit: een werkruimte voor een viertal onderzoekers en twee cockpits. Een cockpit kan dienen als verhoorlokaal, voor concentratiewerk of als kantoor.
Tussen de modules werden dubbele schuifdeuren voorzien zodat er gemeenschappelijke werkplekken kunnen worden gecreëerd voor de leden van eenzelfde team waarbij rechtstreekse interactie en samenwerking mogelijk is.
De onthaalruimte van de GDA op de tweede verdieping is vrij toegankelijk. De werkruimtes van de onderzoekers zijn niet toegankelijk zonder begeleiding. De cockpits (die o.a. als verhoorlokaal fungeren) geven uit op de publieksgang als op de werkruimte van de onderzoekers.
Het ingerichte laboratorium voor technische en wetenschappelijk politie van de GDA Leuven behoort tot één van de modernste van het land.
De opdrachten van het labo zijn: – opdrachten van de technische politie: plaatsbeschrijving, opsporing, opneming en bewaring van alle sporen en hun samenhang, en dit met het oog op hun ontleding en hun latere exploitatie; – opdrachten van de wetenschappelijke politie: ontleding volgens wetenschappelijke methoden, disciplines en hun samenhang, van de materiële aanwijzingen, en dit met het oog op het bepalen van hun aard, oorsprong, samenhang met andere sporen of met referentiepunten.
Het nieuwe labo werd ingericht rekening houdend met de wetenschappelijke evolutie in het domein van de forensische wetenschappen, en bestaat uit een front- en backoffice.
In de frontoffice zijn de functies gegroepeerd waartoe de klant toegang heeft: onthaal, ontvangst, inschrijving en teruggave van de stukken, lokaal afname van vergelijkingsmateriaal (DNA, vinger-handpalmafdrukken, haren, schoeisel) en fotografische opnamen (lengte- en gewichtsmeting) van verdachten
De backoffice is voorbehouden voor de leden van het labo en biedt ruimte voor de opslagplaats van de te onderzoeken voorwerpen, het poederlokaal, het chemielokaal, …
Deze inrichting biedt een maximale en structurele garantie tegen het risico op contaminatie van sporen. Bij het concept werd ook rekening gehouden met de workflow van de te onderzoeken voorwerpen, vertrekkende vanuit een opslaglokaal over de fotografie naar het poederlokaal en/of het chemielokaal. Een strikte scheiding tussen voorwerpen van daders en slachtoffers is gegarandeerd. De koel- en vriescel bieden een maximale garantie voor de optimale bewaring van sporen.
In de ruimtes ‘video, microscopie’ en ‘opstellen fotoalbums’ worden meerdere activiteiten gegroepeerd. Indien nodig kunnen deze twee ruimtes zonder probleem ingericht worden tot een projectieruimte van video’s of fotodossiers ten behoeve van de magistratuur en onderzoekers.